Gips polimerowy świetnie nadaje się do tworzenia efektu lastryko (terrazzo): jest płynny, dokładnie wypełnia detale formy i po utwardzeniu daje gładką, twardą powierzchnię. W porównaniu z gipsem budowlanym ułatwia kontrolę koloru i minimalizuje porowatość, dzięki czemu „chipsy” są dobrze zatopione i wyraźnie widoczne po szlifie. W tym poradniku przeprowadzimy Cię przez cały proces: od przygotowania kolorowych wiórków, przez dobór proporcji i zalewanie formy, po szlif, poler i lakier.
Pracując w ekosystemie e‑cupstone, masz pewność kompatybilności: gips polimerowy + barwniki i pigmenty + formy silikonowe + impregnaty i lakiery + akcesoria.
Czym jest efekt lastryko w gipsie polimerowym?
Lastryko (terrazzo) to odlew z „rozsypanymi” w masie kolorowymi drobinami – najczęściej chipsami gipsowymi barwionymi na różne kolory. Po utwardzeniu i przeszlifowaniu uzyskujemy charakterystyczny, dekoracyjny rysunek kropek i plamek. Z gipsu polimerowego wykonasz tace, podstawki, świeczniki, kafle dekoracyjne czy fronty mini‑organizerów.
Materiały i narzędzia
- Gips polimerowy e‑cupstone (baza i „chipsy”).
- Barwniki/pigmenty do gipsu polimerowego (kolory podstawowe + biały/czarny dla regulacji).
- Formy silikonowe – najlepiej o gładkim wnętrzu (tace, podstawki, doniczki, płytki).
- Impregnaty i lakiery – mat/satyna/połysk.
- Akcesoria: waga, pojemniki, mieszadło wolnoobrotowe, szpatułki, pędzel, papier ścierny (P120–P240–P400–P800–P1200), gąbki ścierne, ręczniki, rękawiczki i maska przeciwpyłowa.
BHP: praca z proszkiem = maska i rękawiczki. Szlifuj na mokro, aby ograniczyć pył.
Krok 1. Przygotowanie „chipsów” (drobiny do lastryko)
Dlaczego chipsy gipsowe? Najlepiej łączą się z bazą z tego samego materiału – identyczne tempo wiązania i rozszerzalność oznaczają mniejsze ryzyko mikropęknięć i odspojenia.
- Zrób cienkie płytki testowe
- Rozmieszaj małe porcje gipsu polimerowego w kilku kolorach (barwnik/pigment do wody, potem proszek).
- Wylej na płaską tackę warstwę 1–3 mm i pozostaw do pełnego utwardzenia.
- Pokrusz na chipsy
- Po wyschnięciu połóż płytki w woreczku i delikatnie pokrusz wałkiem lub młotkiem.
- Wielkość frakcji: 2–8 mm. Mniejsze dają subtelny deseń, większe – odważniejszy wzór.
- Wysusz i przesianie
- Upewnij się, że chipsy są suche; przesiać pył (zapylenie może „zabrudzić” bazę).
Pro tip: przygotuj 2–3 odcienie tej samej barwy (np. 3 tony zieleni) – lastryko będzie spójne, ale żywe.
Krok 2. Baza – receptura i konsystencja
- Proporcje: kieruj się kartą produktu e‑cupstone dla wybranego gipsu polimerowego. Jako punkt wyjścia przyjmij stałą, lejącą konsystencję „gęstej śmietany”, która swobodnie wypełnia formę, ale utrzyma chipsy w zawieszeniu.
- Wsypuj gips do wody cienką strużką, mieszaj wolno, zeskrobując ścianki pojemnika.
- Odpowietrzanie: po wymieszaniu odczekaj 30–60 s, lekko postukaj naczyniem – ograniczysz pęcherzyki.
Ile chipsów? Zacznij od 5–15% objętości bazy (w zależności od efektu). Zawsze wykonaj małą próbkę – wzór po szlifie wygląda intensywniej niż „na mokro”.
Krok 3. Trzy techniki terrazzo (wybierz swoją)
A) Lastryko „w masie” (uniwersalne, szybkie)
- Do gotowej bazy wsyp chipsy i mieszaj krótko, równomiernie.
- Wylej do formy jednym, stałym strumieniem w jedno miejsce – materiał sam się rozprowadzi.
- Delikatnie opukaj formę, aby uwolnić powietrze.
- Pozostaw do związania – nie poruszaj formą.
Zalety: łatwa kontrola gęstości wzoru, dobra powtarzalność.
Uwaga: zbyt rzadką bazę chipsy „utopią”, zbyt gęstą – nie rozprowadzą się.
B) Warstwa dekoracyjna + warstwa konstrukcyjna (maksymalnie czytelny wzór)
- Warstwa 1 (dekoracyjna, 3–5 mm): rzadsza baza z gęstą ilością chipsów; wlej i rozprowadź pędzlem po całym dnie formy.
- Warstwa 2 (konstrukcyjna): po wstępnym związaniu pierwszej (gdy nie klei się do palca) dolej zwykłej bazy bez chipsów do docelowej grubości.
- Odpowietrz krótkim opukaniem.
Zalety: chipsy są blisko powierzchni – mniejszy zakres szlifowania, mocniejszy rysunek.
Uwaga: pilnuj, aby obie warstwy łączyły się „na świeżo” (bez pyłu na styku).
C) „Posypka” na mokrą powierzchnię (efekt artystyczny)
- Wlej cienką warstwę bazy i od razu posyp powierzchnię chipsami, delikatnie je dociskając patyczkiem.
- Dolej odrobinę bazy, aby je przykryć na 1–2 mm.
- Odpowietrz i pozostaw do związania.
Zalety: pełna kontrola rozmieszczenia kolorów (możesz układać gradient, pasy).
Uwaga: nie przesadź z dociskaniem – lokalne „wyspy” mogą być słabsze mechanicznie.
Krok 4. Wyjęcie z formy i sezonowanie
- Formy silikonowe ułatwiają demontaż i chronią krawędzie.
- Odformuj, gdy odlew jest stabilny w dotyku (zgodnie z kartą produktu).
- Pozwól elementowi doschnąć przed szlifem – wilgotny gips szybciej „zapycha” papier.
Krok 5. Szlif i poler – wydobycie lastryko
- Na mokro: zaczynaj od P120/P180, następnie P240, P400, P800, P1200 (w zależności od oczekiwanej gładkości).
- Szlifuj równomiernie, płaską gąbką lub klockiem – unikniesz „fal”.
- Po pierwszym przejściu zobaczysz, jak chipsy „otwierają się” i stają się wyraźne.
- Spłucz, osusz, oceń – w razie potrzeby powtórz drobniejszą gradacją.
Tip: chcesz połysk bez grubej warstwy lakieru? Zakończ na P1200–P2000 i użyj cienkiego impregnatu; dla „szklanki” wybierz lakier połysk.
Krok 6. Impregnacja i lakierowanie
- Impregnat zabezpiecza przed plamami i podbija kolor chipsów; lakier (mat/satyna/połysk) daje finalny charakter i ułatwia czyszczenie.
- Nanosić cienko, równomiernie, zgodnie z zaleceniami produktu e‑cupstone.
- Do świeczników i podstawek pod kubki rekomendujemy wykończenie odporne na wodę i zabrudzenia (np. lakier).
Znajdziesz je w dziale impregnaty i lakiery.
Paleta i kompozycja – jak dobrać kolory?
- Monochromatyczne trio: trzy tony tego samego koloru (np. beże) + 5–10% czarnego chipu dla kontrastu.
- Pastel pop: baza jasna + pastelowe chipsy (mięta, brzoskwinia, lawenda) + 2% białych chipów dla rozświetlenia.
- Ziemia i minerały: ciepłe szarości + rdza + oliwka.
- Minimal: baza biała + czarne i szare chipsy (różne frakcje 2–6 mm).
Zasada: 60–30–10 (kolor dominujący–drugorzędny–akcent) daje spójność bez chaosu.
Najczęstsze błędy i jak ich uniknąć
- Chipsy „wypływają” ku górze
- Przyczyna: zbyt rzadka baza.
- Rozwiązanie: zagęść konsystencję; mieszaj krótko po wsypaniu chipsów.
- Nierówny rozkład kropek
- Przyczyna: zbyt długie mieszanie, ruchy wirowe.
- Rozwiązanie: mieszaj tylko do rozprowadzenia, do formy lej w jedno miejsce.
- Pęcherzyki powietrza przy chipach
- Przyczyna: brak odpowietrzenia, suche chipsy z pyłem.
- Rozwiązanie: przesiać chipsy, lekko opukać formę, „zamalować” dno cienką warstwą bazy przed zalaniem.
- Plamy i smugi koloru
- Przyczyna: barwnik dosypany bezpośrednio do gęstej masy.
- Rozwiązanie: barwnik/pigment rozprowadzaj w wodzie, dopiero potem wsypuj proszek.
- Kruche krawędzie po odformowaniu
- Przyczyna: zbyt szybkie wyjęcie, wilgotny odlew.
- Rozwiązanie: poczekaj na stabilne związanie; sezonuj przed szlifem.
- Zmatowienie po użytkowaniu
- Przyczyna: brak ochrony.
- Rozwiązanie: odpowiedni impregnat + lakier dopasowany do przeznaczenia.
FAQ: lastryko z gipsu polimerowego
Czy mogę użyć naturalnego kruszywa (kamyków/szkła)?
Można, ale najlepiej łączyć materiały o podobnej twardości. Chipsy z gipsu polimerowego integrują się najczyściej; twarde kruszywa wymagają dłuższego szlifu i ostrożności, by nie zrobić rys.
Jak gruby powinien być element?
Dla podstawek 8–12 mm, dla tacek 10–18 mm, dla donic bez kontaktu z wodą – według projektu. Im grubszy odlew, tym dłuższe schnięcie i mocniejszy wzór po szlifie.
Czy lastryko można barwić na czarno/biało?
Tak – bazę zostaw białą, a chipsy zrób czarne (lub odwrotnie). Silny kontrast jest bardzo efektowny, ale obnaża defekty – dbaj o czyste formy i równy szlif.
Czy potrzebuję separatora do formy?
Przy formach silikonowych zwykle nie, ale cienka warstwa dedykowanego środka może ułatwić demontaż przy skomplikowanych kształtach.
Checklista – terrazzo w skrócie
- Zaplanuj paletę (3–5 kolorów) i frakcję chipsów (2–8 mm).
- Przygotuj i wysusz chipsy z gipsu polimerowego.
- Zrób bazę (barwnik do wody → gips do wody → wolne mieszanie).
- Wybierz technikę: w masie / warstwa dekoracyjna / posypka.
- Zalej formę, opukaj, pozostaw do związania.
- Odformuj, dosusz, szlifuj na mokro (P120→P1200).
- Zabezpiecz impregnatem lub lakierem (mat/satyna/połysk).
Dlaczego warto postawić na e‑cupstone?
- Spójność i powtarzalność. Nasz gips polimerowy jest projektowany do precyzyjnych odlewów – mniej porów, czystszy szlif, wyraźniejsze lastryko.
- Kompatybilne dodatki. Barwniki, formy silikonowe i impregnaty/lakiery tworzą jeden, przewidywalny proces.
- Bez kompromisów. Tanie, niesprawdzone mieszanki powodują częściej plamy, różnice odcieni i kruchość krawędzi – to kosztuje czas i materiał.
- Wsparcie. Doradzimy proporcje, kolory i technikę pod Twój projekt.
Podsumowanie
Efekt lastryko (terrazzo) z gipsu polimerowego to prosty sposób na dekoracyjny i nowoczesny charakter odlewów: tacki, podstawki, świeczniki czy płytki nabierają głębi dzięki barwnym chipsom. Sekret tkwi w trzech rzeczach: dobrze przygotowanych drobinach, stabilnej bazie i starannym wykończeniu (szlif + ochrona). Mając pod ręką produkty e‑cupstone, łatwo dojdziesz do powtarzalnych, pięknych rezultatów.Gotowy na własne terrazzo?
Wybierz gips polimerowy, dobierz kolory w barwnikach, sięgnij po formy silikonowe i wykończ prace impregnatem lub lakierem. Masz pytania? Napisz do nas przez kontakt – pomożemy dobrać idealną recepturę i akcesoria do Twojego projektu.
